Hücreleri birbirine bağlayan bağ dokuları üzerine kurulu Rolfing sistemi, duruş bozukluklarını gidererek baş ağrısından enerji eksikliğine pek çok soruna çözüm bulmayı hedefliyor. Fizik tedavi veya osteopatiyle benzerlik gösteren bu sistem, ruhsal ve zihinsel durumu da işin içine katarak tedaviye bütünsel yaklaşıyor.
Yazı: Deran ÇETİNSARAÇ
Fotoğraf: Serkan ŞENTÜRK
Teknoloji çağının en büyük hastalıklarından biri bitmek bilmeyen boyun ve baş ağrıları. Duruş bozuklukları kafamızı sürekli meşgul ediyor. Bilgisayar karşısında geçirilen süreler uzadıkça ağrıların şiddeti de artıyor. Fizik tedaviler, masajlar, boyunluklar derken iş cerrahi müdaheleye kadar gidebiliyor. Bu dönemde alternatif tedaviler de seçenekler arasında yer alıyor. Bu yöntemlerden biri olan Rolfing, ellerle bağ dokularına baskı uygulanmasına ve duruş bozukluğunun giderilmesine dayanıyor. Vücudun dengesini bulmaya yardımcı olarak daha iyi bir postür ve daha iyi hareket kabiliyeti amaçlanıyor. Üstelik işin içine duygular giriyor. Nasıl ki yere yanlış basmak postürümüzü bozuyorsa yaşadığımız duygusal olaylar da aynı etkiyi gösterebiliyor. Rolfing, bu anlamda insan bedenine bütünsel yaklaşarak dünyanın çekim gücüne karşı insan vücudunun aslında nasıl durması gerektiğini bulmaya çalışıyor. Sertifikalı bir Rolfer (Rolfing uygulayanlara verilen isim) olan Thomas Cooper ile İstanbul ziyareti sırasında buluştuk. Henüz Türkiye’de yaşayan bir Rolfer olmadığından, bu yöntemi deneyimlemek isteyenler için Thomas Cooper Almanya’dan belli aralıklarla ülkemize geliyor.
Nedir Rolfing?
Rolfing, bağ dokusunun belli bir sistemle ele alınmasına deniyor. Temel prensibi ise yerçekimiyle vücudu organize etmek aslında. Bir biyokimyacı olan Dr. Ida Rolf, insan bedeninin ve yapısının bağ dokusuna bağlı olduğunu keşfediyor ve 1920 yılında New York’ta bu yöntemin temellerini atıyor. Daha önce osteopati ve yoga gibi farklı teknikleri deneyimleyen Dr. Rolf, beden sağlığı için çok daha etkili bir yol bulmak için uğraşıyor ve yapısal uyumu temel olan bu tekniği geliştiriyor. Rolfing bir tedavi metodu değil aslında. Biz sadece vücudu yerçekiminde nasıl durması gerekiyorsa o pozisyona getiriyoruz.
Yerçekimi derken neyi kastediyorsunuz?
Yerçekimi kanununun ana kuralı her şeyi zemine doğru çekmektir. Bazıları yerçekimine karşı kaybettiği savaşı sırtlarında keskin bir ağrı olarak, bazıları vücutlarında hoş olmayan form bozuklukları olarak, bazıları ise devamlı yorgunluk olarak tanımlar. Tüm bu belirtiler aslında yapısal bir problemin ciddiye alınmamasından kaynaklanıyor. Dünyanın çekim gücünün şartlarına uygun bir duruş kazandığınızda enerji alanınızı da genişletmiş oluyorsunuz.
Çekim gücünün nasıl bir etkisi var üzerimizde?
Her şey yerçekimiyle daha iyi duruyor. Sırtınızda bir ağrı varsa bu şu anlama geliyor; demek ki oradaki bağ dokusuna yapılan basınç olması gerektiği gibi değil. Üstelik vücudunuzun yanlış duruşu sadece ağrıları değil, beraberinde duygusal sorunları da getirebiliyor. Vücudunuzu bir hafıza kartı gibi de düşünebilirsiniz. Bedeniniz yaşadığınız duygusal olayları tıpkı arşiv gibi tutuyor ve bu duruşunuza da yansıyor. Küçükken babası tarafından sürekli azarlanan bir kız çocuğu başını eğik tutmaya alışıyor. Bu duruş bozukluğu boynundaki kavisin de zamanla düzleşmesine sebep olabiliyor. Geçirdiğimiz bir bisiklet kazasının kaydını nasıl tutuyorsak, duygularımızın da kaydını bedenimizde, dokularımızda tutuyoruz.
Masajdan veya fizik tedaviden farkları neler?
En temel farkı Rolfing insanın hem bedeninin hem ruhunun dahi iyi işlemesine odaklanıyor. Problemlerin yerini tespit etmek yerine sağlıklı duruşun nasıl olduğu vurgulanıyor. Yani fizik tedaviden tamamen farklı bir yöntem. Tıpla psikoloji arasında bir yerde duruyor diyebiliriz. Masaj ise kasları gevşetmek üzere yapılan bir tekniktir. Harika hissedilir ancak en fazla üç gün sürer bu iyilik hali. Rolfing’in üzerinde çalıştığı bağ dokuları ise bedenimiz üzerinde çok daha etkili ve kaliteli bir iz bırakıyor. Kas dokularına göre bağ dokuları çok daha fazla anlam taşıyor. Bağ dokuları insan yapısının bir organıdır. Durağan bir yapısı var ve çok çabuk değişmiyor. Rolfing seansları biraz yavaş ilerliyor gibi gelebiliyor çünkü fazla sabit bir yapıyı değiştirmeye çalışıyorsunuz. Fizik tedavi ağrının oluştuğu bölgeye odaklanırken Rolfing uzun soluklu bir bütünsel iyileşmeye odaklanıyor. Özellikle kronik gerilimlerin özgürleştirilmesi amaçlanıyor. Ancak üç gün önce trafik kazası geçirmiş bir kişi geldiğinde bu insanı hemen geri gönderirim. Rolfing bir tedavi metodu değil, ben de doktor değilim. Böyle bir durumda bu kişiyi görebilmem için en az altı hafta geçmesi gerekiyor.
ROLFER OLMAYA NASIL KARAR VERDINIZ?
Londra’da psikoloji okudum. Uzun yıllar çok da sağlıklı olmayan koşullarda dövüş müsabakalarına katıldım. Bu dövüşler sırasında epey hasar aldım hatta master eğitimine gidemeyecek duruma geldim. Kendime yeni bir yol çizdim ve akademik kariyerimi bıraktım. Fizyoterapi okudum ve masör olarak çalışmaya başladım. Vücudum toparlanmaya başlamıştı ama asıl sorun neden bu tarz dövüşlere duygusal olarak ihtiyaç duyduğumdu… Rolfing’den önce osteopati, akupunktur, homeopati, çigong gibi farklı terapileri de denedim. Her biri de faydalı terapi yöntemleri ancak Rolfing’in işi bağ dokularından ele alıyor olması beni çok etkiledi. Rolfing’i deneyimleyince ilk farkındalığım artık dövüşe ihtiyacım olmadığıydı. Bedenin sistemlerine girmenin bence en güçlü yolu bu yöntem. Rolfing, insana kendi doğasında nasıl durması gerektiğini öğretiyor. Bu yöntemle, kendi potansiyelimin farkına vardım.
Rolfing tedavi etmiyorsa nasıl gerçekten işe yarıyor?
Rolfer’lar vücuda aslında nasıl olması gerektiğini hatırlatıyor. Dolayısıyla biz sadece işlemi başlatıyoruz gerisini kişi kendi yapıyor. Zaten düşünürseniz bir hareket yapmayı planladığınızda vücut enerjinizin sadece yüzde 20’lik kısmı bu eylemi yerine getirmek istiyor. Enerjinizin yüzde 80’i bunu reddediyor, karşı koyuyor. Yani bir kumandayı elinize almak isterseniz sadece yüzde 20’lik enerji o eli hareket ettiriyor. İşte bu istemeyen tarafın enerjisi yüzde 95’lere ulaştığında o zaman vücudu zorlamaya başlarsınız.
Osteopatiyle benzerlik gösteriyor mu?
Osteopati sinir sistemi üzerine odaklanıyor. Kas-iskelet sisteminin ana fonksiyonlarının çalışıp çalışmadığı prensibini temel alıyor. Rolfing ise daha genel bir bakış açısıyla yaklaşıyor; bedeni bir bütün olarak düşünüyor.
Bağ dokusu neden bu kadar önemli?
Bağ dokusu basit anlatımıyla organların etrafında ne kadar alan kaldığını belirleyen liflerdir. Dolayısıyla duruş bozukluğu veya yaşadığınız bir kaza aslında kalp, karaciğer gibi organlarınızı da etkiliyor. Özellikle sindirim sistemi duygularımızla son derece bağlı. Belirli bölgelerdeki akut veya kronik stres etkisiyle fascia bağları kısalıyor ve kalınlaşıyor. Bundan etkilenen kaslar da sertleşip hareketsizleşiyor. Vücudun bu bölgelerinde metabolizma da kısıtlanıyor. Dokulardaki dengesiz gerilim, değişik kas ve fascia bağlarına da dengesiz bir yük getiriyor. Vücudun çeşitli bölgelerinin dikey düzenleri bozuluyor. Bir bölgedeki kalınlaşmalar, kısalmalar ve yapışmalar, diğer bölgelerin vücudun dengesini sağlamak için farklı telafi yöntemleri geliştirmelerine ve dolayısıyla bozulmalarına sebep oluyor. Zamanla başka etkiler de buna ekleniyor ve mevcut vücut yapısı değişiyor. Ve yerçekimi bütün bu dengesizlikleri gittikçe artan bir şekilde etkiliyor. Bu tarz bozuklukların neticesi yaşlı insanlarda çok daha belirgin hale geliyor. Esnekliğini kaybetmiş ve kronik olarak gergin bir beden durumu kişinin duygusal ve fiziksel tepkilerini de etkiliyor. Örneğin yapısal olarak uzun bacaklardan kaynaklanan bedensel dengesizlik çocuklarda kendine güvensizliğe yol açabiliyor. Kişilik, genellikle iç ve dış uyarılara duygusal ve zihinsel olarak tepki veriyor. Beden yapısı bir iç duruşa kendini adapte ettiği zaman bu duruş sabit hale geliyor. Örneğin öne eğik insanların yaşamı devamlı bir savaş olarak algılamalarına şaşmamak lazım.
Rolfing’de nasıl çalışılıyor?
Rolfing, temel olarak 10 seans olarak uygulanıyor. İlk seansta nefes üzerine çalışıyor. Nefes alma kapasitesi ve doğru nefes alma üzerine yapılan bu seansın sonunda kişi kendini daha özgür, hafif ve rahat hissediyor. İkincisi ise ayaklar ve yürüme konusuna odaklanıyor. Üçüncüde göğüs kafesi ve kalça üzerindeki bağlantı sağlanmaya çalışıyor. Dört, beş ve altıncı seanslarda bedenin yapısının düzeltilmesi hedefleniyor. Sekiz, dokuz ve 10’da ise o ana kadar yapılan şeyleri tekrarlayıp son düzeltmeler yapılıyor. Tüm seanslar bittikten sonraki altı aylık süreçte beden kendi kendini düzeltebiliyor. Dolayısıyla 10 seans tamamlanıp üzerinden de altı ay geçtikten sonra Rolfing’in verdiği duruş düzeltmesi tam olarak yerine yerleşmiş oluyor.
Seans sırasında tam olarak ne yapıyorsunuz?
Şu anda çalıştığım bu genç kadın baş ağrılarından şikayetçi. Göğüs kafesindeki sıkıntı ve nefes almakta zorlanması kalçayı dışa doğru vermesine yol açıyor ve duruş bozukluğu yaratıyor. Dolayısıyla vücudun alt bölgesine yeterince oksijen gidemiyor. Fiziksel olarak da kalça darlığı söz konusu. Göğüs bölgesinde çalışabiliyor mu diye bakmak gerekiyor ilk seansta. Baş ağrılarının en temel sebebi nefes almakla alakalı. Bağ dokularını manipule ederek çalışmaya başlanıyor. Kişinin nefes alışverişinden Rolfing’e cevap verip vermediği anlaşılabiliyor. Eğer kişi rahatlamış hissediyorsa iyi gelmeye başlıyor demektir. Vücuda sorular soruyoruz, “Her şey yolunda mı?” diye. Eğer cevap olumsuzsa o zaman sorunun nereden kaynaklandığını bulmaya çalışıyoruz. Vücut kendi kendine cevap verebiliyor zaten. Ben aslında soruyu vücuda soruyorum. “Burada daha fazla çalışmama izin veriyor musun?” diye. Vücut tepki veriyor, aldığım cevaba göre baskının şiddetini ayarlayıp bağ dokularını manipule ediyorum. Bu kadının sırtında dokunduğum noktada ise çok sert bir bağ dokusuyla karşılaştım. Yaklaşık iki buçuk santim aşağıda yer alıyor. Dolayısıyla daha kuvvetli bir basınç uygulamak zorunda hissediyorum kendimi. Şimdi anlıyorum ki aslında bu kadının sandığı gibi sorun boynundan değil bacaklarından kaynaklanıyor. Bacak duruşu doğru olmadığı için hem kalça kavisi hem de boynun kavisi zaman içerisinde bozulmuş, ağrılar da boyun bölgesinde ortaya çıkmış.
Seans aralarında ne kadar süre oluyor?
Haftada bir de olabiliyor ayda bir de… Bu da tamamen kişiye bağlı olarak değişiyor. Normalde bir seanstan yedi gün sonra ikinciye çağırıyoruz. Ancak bağ dokularının çabuk değişmediğini söylemem gerekiyor. Dolayısıyla çok hassas olan bu masajdan sonra kişinin bilgiyi ne kadar zamanda aldığına bakıp ona göre takvimi oluşturuyoruz.
Sonrasında ev ödevi tarzında egzersizler veriyor musunuz?
Bazen verebiliyoruz. Verdiğimiz egzersizler tamamen bedenimizi algılama ve onu kabul etme üzerine oluyor. Yani şunu anlamak gerekiyor; insanın bedenini tanıması büyük önem taşıyor. Eğer bir kişi bana “Hiç enerjim yok, sanki kapasitemin yüzde 20 üzerinde iş yapıyorum” diyorsa o zaman bu 20’lik kısmı atmak gerekiyor. Bu yüzden bazı durumlarda bedenin günlük kullanımı bakımından birtakım ipuçları vermek gerekebiliyor. Kişinin hareketlerini inceleyip farkındalıklarının nerede olduğuna bakılıyor. Farklı duruş seçeneklerinin duygusal ve fiziksel ne anlama geldiğini öğreniyorlar. Böylece yavaş yavaş duruşlarını kendi içsel davranışlarıyla uyumlu hale getirmeye başlıyorlar.
Diyelim 10 seansı tamamladım, ne gibi değişikler gözlemleyebilirim?
Özellikle erkek hastalar kendilerinde hiçbir şey fark etmezken eşleri bu değişimi fark edebiliyor. İşin esprisi bir yana bazen hiçbir belirgin şey fark edilemeyebiliyor. Bazen de daha iyi nefes alabilme ve daha dik bir duruş gibi belirgin farklar olabiliyor. Pek çok hastamdan seansları tamamladıktan sonra arabalarında dikiz aynasının açısını değiştirdiklerini duydum. Kendi açımdan böyle bir deneyim yaşamadım ama yaşadığım çevreyle duygusal ilişkilerimde bariz farklar yaşadım. Buna giydiğim takım elbiselerin üzerimdeki duruşunun değişmesini de ekleyebilirim. Tabii herkesin bu değişimi anlaması tamamen o kişinin durumuna bağlı oluyor.
Rolfing sayesinde düzelen ağrıların tekrar etmesi söz konusu oluyor mu?
Rolf almış birinin bu ağrıları belki 10 yıl sonra tekrar yaşadığını görebilirsiniz ancak kısa zamanda görülmüyor.
En çok hangi şikayet veya sorunlarla size geliniyor?
İskelet sistemindeki blokajlı bölgeler, sindirim sistemi organı sorunları gibi şikayetlerle karşılaşıyoruz. Aslında insanlar zaten değişmeye karar verdiyse Rolfing’e geliyor. Hazır olmayan bir insanla çoğunlukla karşılaşmıyoruz. Geçtiğimiz haftalarda gelmeye başlayan bir kadın hastam uzun yıllar aynı şirkette çalışıyor ve sırt ağrılarından şikayet ediyordu. Bazı duygularını dışa vuramamaktan, hep içine atmaktan yakınıyordu. Özellikle patronuna mutsuz olduğu şeyleri söyleyemiyordu. İkinci seanstan sonra işyerindeki sıkıntılarıyla alakalı patronuyla konuşabildi.
Pozitif Dergisi 2014/01
