Yemek

Toksinlerin düşmanı kuşkonmaz

Yetiştirmesi zor, nadide bir bitki olan kuşkonmaz kendine has tadı, yumuşak etli yapısı ile lüks mutfakların gözdesi. Zambakgiller familyasının bu değerli üyesi nefis tadıyla damakları şenlendirirken vücudu toksinlerden arındırmak, enflamasyonu yatıştırmak, cildi gerginleştirmek gibi bir dizi fayda sağlıyor.

Yazı: Aytaç ÖZKARDAŞ GOZZI

Fotoğraflar: Ozan KUTSAL

toksinlerin-dusmani-kuskonmaz-2

Kuşkonmaz çorbası
Malzemeler (4 kişilik)
450 g kuşkonmaz, ince doğranmış
2 çorba kaşığı tereyağı
1 adet soğan, ince kıyılmış
1 adet sarımsak, ezilmiş
2 bardak tavuk ya da sebze suyu
2 kaşık krema
Tuz, karabiber
Hazırlanışı:
Bir tencereye tereyağını alın. Orta ateşte ince doğranmış soğanı pembeleşinceye kadar 3 dakika kadar pişirin. Sarımsağı da ekleyin. Bir-iki kere çevirdikten sonra kuşkonmazları, tuz ve karabiberi ekleyip 2 dakika kadar tahta bir kaşıkla karıştırarak pişirin. Tavuk ya da sebze suyunu ekleyin. Kuşkonmazlar yumuşayıncaya kadar pişirin. El mikseri ile karıştırıp homojen bir hale getirin. Kremayı da ekleyip karıştırarak servise hazır hale getirin.

Nasıl ayıklanır?
Kuşkonmazın alt kısmı çoğunlukla odunsu oluyor ve yenilmiyor. Ayıklamak için ortasından ve alt ucundan iki elinizle tutun ve bükün, kırıldığı noktadan sonrasını atın. Çorba yaparken bıçakla en alttaki odunsu kısmı kesmeniz yeterli olacaktır. Böylelikle en az fire ile çorbanızı yapabilirsiniz. Sonuçta çorba mikserden geçtiği için sert kısımlar sorun yaratmayacak.

toksinlerin-dusmani-kuskonmaz-3

Kuşkonmazlı kuskus
Malzemeler
5-6 adet kuşkonmaz
1 kase kiraz domates
1 limonun suyu
1 tatlı kaşığı kıyılmış maydanoz
1/4 kase ince doğranmış soğan
1 su bardağı kuskus
Tuz, karabiber
Hazırlanışı:
Kuşkonmazları tuz ilave ettiğiniz suda 5 dakika kadar haşlayın. Kuşkonmazları bir kaşık yardımıyla alıp soğuk suyun altından geçirin ve küçük küçük doğrayın. Kuşkonmazları kaynattığınız suya bu kez kuskusu atın. 5 dakika kadar kaynatın. Kuskusu da süzerek soğuk sudan geçirin. Süzdüğünüz kuskusu geniş bir kaba alın. Üzerine kuşkonmazları, soğanı, maydanoz ve domatesleri ekleyin. Zeytinyağı, tuz, limon suyunu da ilave ederek tüm malzemeyi tahta bir kaşıkla karıştırın. Üzerine karabiber serpip servise hazır hale getirin. Ilık ya da soğuk olarak servis edebilirsiniz.

Yeşil, beyaz ve mor
300 kadar farklı çeşidi olan kuşkonmazın ancak 20 türü yenilebiliyor. En yaygın olarak yeşil, mor ve beyaz kuşkonmazlar tüketiliyor. Yeşil kuşkonmaz potasyum, kalsiyum, C vitamini, B vitamini, folik asit, beta karoten başta olmak üzere mineraller ve vitaminler yönünden çok zengin. Daha kalın, daha az kılçıklı olan mor kuşkonmazlar da yine yeşil türler kadar bol besin öğesi içeriyor. Ailenin albino üyesi beyaz kuşkonmazlar en nadiri. Çünkü toprağın altındayken, güneş görmeden toplanıyor. Ancak onlar antosiyanin denilen bitkisel besinler yönünden diğer akrabalarına göre biraz daha az besin içeriyor.

toksinlerin-dusmani-kuskonmaz-4

Fırında kuşkonmaz
Malzemeler
1 bağ kuşkonmaz
2 çorba kaşığı zeytinyağı
1 çorba kaşığı limon kabuğu
2 çorba kaşığı parmesan peynir, rendelenmiş
2 çorba kaşığı galeta unu
Tuz ve karabiber
Hazırlanışı:
Fırının ızgara kısmını çalıştırın. Kuşkonmazları altına bir pişirme kağıdı serdiğiniz fırın kabına yerleştirin. Üzerine zeytinyağı gezdirip elinizle karıştırarak zeytinyağının kuşkonmazların tüm yüzeyini kaplamasını sağlayın. Üzerine limon kabuğu, galeta unu, parmesan peyniri, tuz ve karabiber serpiştirin. Fırına koyup 10 dakika kadar üzerleri kızarıncaya kadar pişirin. Sıcak ya da oda sıcaklığında servis edin.

Kuşkonmazla…
Detoks yapın, enflamasyonu yatıştırın
Kuşkonmaz ayurvedik beslenmeye göre; dengeleyici, kanamayı durduran (astrenjan), tatlı, soğutucu, diüretik, kabızlık giderici (laksatif) bir bitki. Vata tipi kişiler biraz kırmızı biber, pitta kimyon, kapha hardal tohumu ekleyerek tüketebilir.

Kanınızı temizleyin
Saponinler ve potasyum yönünden zengin olan kuşkonmaz diüretik bir bitki, bu yönü ile toksinleri idrar yoluyla atarak kanı temizler. Kuşkonmaz yedikten sonra tuvalete çıktığınızda idrarınızın tuhaf koktuğunu gözlemleyebilirsiniz. Bunun nedeni kuşkonmazdaki aptly isimli içeriktir ve idrara aseton kokusu verir.

Şişkinlikleri azaltın
Akşam yemeğinde kuşkonmaz yemek sabah gerginleştirici krem görevi görebilir. Diüretik özelliğiyle vücudun su tutmasını engelleyerek şişkin gözler, eller ve ayaklarla uyanmanızın önüne geçen sebze, astringent özelliği ile damarları ve cildi sıkılaştırır.

Enflamasyonu yatıştırın
Kuşkonmazı pişirdiğinizde kaygan, neredeyse bamya gibi yapış yapış bir hale geldiğini görürsünüz. Bu özelliği ile idrar ve sindirim sisteminin mukus tabakasını kaplayarak enflamasyona karşı yatıştırıcı bir balm görevi görür. İdrar yollarınızda yanma hissediyorsanız kuşkonmaz yemeyi deneyin ve sonuçlarını görün…

toksinlerin-dusmani-kuskonmaz-5

Kuşkonmazlı, lorlu pide
Malzemeler
1 adet pide hamuru
1 bağ kuşkonmaz
1 kase lor peyniri
1 limonun kabuğu
Zeytinyağı
Hazırlanışı:
Fırınlardan ya da pidecilerden alacağınız hamurla bu tarifi yapmak 10 dakikanızı alacak. Ama hamuru da ben yaparım diyorsanız işte tarifi: Pide hamuru için malzemeler: Yarım su bardağı eritilmiş tereyağı, 1 kibrit kutusu kadar yaş maya, 1 tutam tuz, 1 çay kaşığı toz şeker, 1 su bardağı ılık su, aldığı kadar un. Maya, tuz ve toz şekeri yarım bardak ılık suyla karıştırıp 10 dakika bekletin. Mayalı karışımı hamur yoğurma kabına alın. Eritilmiş ılık margarin ve kalan yarım bardak suyu ekleyin. Aldığı kadar un ilave ederek kulak memesi yumuşaklığında bir hamur hazırlayın. Hamuru top yapıp üzerini örtün. Ilık bir ortamda kabarıncaya kadar yaklaşık yarım saat bekletin. Pideleri hazırlamadan önce bir kez daha yoğurun. Pide hamurunu un yardımı ile küçük daireler şeklinde açın. Çok kalın olmamasına dikkat edin, çünkü piştiklerinde kabaracaklar. Kızgın bir sacın ya da teflon tavanın üzerinde çevirerek pişirin. Pişmelerine yakın bir fırça yardımı ile her iki tarafına da zeytinyağı sürün. Pişen parçaları tavadan almadan önce üzerine lor peyniri ufalayın. Peynir de hafif ısınıp kendini bıraktıktan sonra bir tepsiye alın. Daha önce zeytinyağı sürüp ızgarada pişirdiğiniz kuşkonmazları serpiştirin. Bir parça limon kabuğu ve zeytinyağı gezdirerek servise hazır hale getirin.


Pozitif Dergisi 2015/01

Yorum Ekle